Άρθρα

Επιχείλιος έρπης: Συμπτώματα και θεραπεία

Ο έρπης, είναι ένας ιός γνωστός εδώ και 25 αιώνες και ονομάστηκε έτσι από τον Ιπποκράτη , γιατί έχει την τάση να ”έρπει”. Πράγματι, ο έρπης όταν μολύνει ένα σημείο του σώματος, μπορεί στη συνέχεια να μολύνει και άλλα, κοντινά ή μακρινά σημεία, ”έρποντας” από κύτταρο σε κύτταρο.

Ο ιός του έρπητα ονομάζεται HSV (Herpes Simplex Virus) και είναι μία μεταδιδόμενη ασθένεια. Είναι μία οικογένεια ιών, με περισσότερα από 150 στελέχη. Τον άνθρωπο αφορούν κυρίως τέσσερα στελέχη: α) Ο HSV1  (έρπης τύπου Ι) που προκαλεί τον επιχείλιο έρπητα, β) Ο HSV2 (έρπης τύπου ΙΙ) που προκαλεί συνήθως τον έρπητα των γεννητικών οργάνων, γ) Ο έρπης ζωστήρας, που στην παιδική ηλικία προκαλεί ανεμοβλογιά και δ) Ο ιός Epstein-Barr, που προκαλεί λοιμώδη μονοπυρήνωση.

Ο επιχείλιος έρπης, οφείλεται στον υποτροπιάζοντα έρπητα, ο οποίος είναι δευτεροπαθής εκδήλωση του ιού του απλού έρπητα. Ο ιός βρίσκεται σε λανθάνουσα κατάσταση, μέσα στα επιθηλιακά κύτταρα του βλεννογόνου του στόματος, στους σιελογόνους αδένες και στο γασσέριο γάγγλιο. Ενεργοποιείται από διάφορα εκλυτικά αίτια, εμπύρετα νοσήματα, αλλεργίες, ψυχικά και σωματικά τραύματα, ψύξη, καταμήνιο κύκλο, ακραίες καιρικές συνθήκες, υπεριώδη ακτινοβολία κ.ά. Σε αυτές τις περιπτώσεις, θεωρείται ότι αυξάνει η λοιμογόνος δύναμη του ιού και αυτός εμφανίζει παθογόνο δράση, εξαιτίας ελάττωσης της αντίστασης του οργανισμού. Όταν ενεργοποιείται, εισέρχεται στο σάλιο και καθώς ο βλεννογόνος του στόματος και των χειλέων βρέχεται συνεχώς από σάλιο, είναι δυνατόν να μολυνθεί από τον ιό.

Χαρακτηριστικό γνώρισμα της νόσου, είναι ότι δεν αφήνει ανοσία, γι΄ αυτό και συχνά υποτροπιάζει δια βίου, διότι δεν υπάρχει οριστική θεραπεία. Τα φάρμακα μπορούν απλώς να μειώσουν τα συμπτώματα και να περιορίσουν την εξάπλωσή της.

Ο επιχείλιος έρπης, προσβάλει συχνότερα την 2η και 3η δεκαετία της ζωής. Σπάνια εκδηλώνεται στα νεογνά και τα βρέφη. Ως προς το φύλο, οι γυναίκες προσβάλλονται συχνότερα από τους άνδρες.

Συμπτώματα

Ο ιός προκαλεί χαρακτηριστικές αλλοιώσεις. Στην αρχή προκαλείται ένα μούδιασμα και κάψιμο γύρω από τα χείλη ή στο εσωτερικό του στόματος. Το δέρμα κοκκινίζει, πρήζεται και πονάει. Μάλιστα, όταν η λοίμωξη παρουσιάζεται για πρώτη φορά, συνήθως συνυπάρχει πόνος, χαμηλός πυρετός και διόγκωση των τραχηλικών λεμφαδένων στο λαιμό. Σταδιακά, μπορεί να εμφανισθούν φυσαλίδες, οι οποίες συρρέουν σε αθροίσματα και εδράζονται πάνω σε ερυθηματώδη βάση. Το περιεχόμενο των φυσαλίδων στην αρχή είναι διαυγές, στη συνέχεια όμως γίνεται θολερό, οπότε αυτές σπάζουν και αφήνουν εξελκώσεις, που καλύπτονται από κιτρινωπές ή φαιόχρομες εφελκίδες. Ο ιός κάνει τον κύκλο του για 7-10 ημέρες και εν συνεχεία θεραπεύεται, χωρίς να αφήσει ουλή, εκτός από τις σπάνιες περιπτώσεις, που ο έρπης εμφανίζεται πολλές φορές στο ίδιο σημείο.

Γενικά, ο έρπης των χειλέων είναι μια ήπια ασθένεια, η οποία συνήθως δεν έχει σοβαρές επιπλοκές. Χρειάζεται όμως προσοχή σε θέματα υγιεινής, για να μην προκληθεί επιμόλυνση σε κάποιο άλλο σημείο του σώματος. Πρέπει να πλένουμε τα χέρια μας πριν και μετά από κάθε επαφή με την πάσχουσα περιοχή. Εάν δεν τηρούμε σωστή υγιεινή, μπορεί να επιμολύνουμε τα δάχτυλα, τα γεννητικά όργανα ή τα μάτια.

Η επιμόλυνση των ματιών είναι πολύ σοβαρό σύμβαμα, διότι μπορεί να προκληθεί μόνιμη ελλάτωση της όρασης. Θα πρέπει να τονιστεί, ότι δεν πρέπει να ξύνουμε τις δερματικές πληγές του επιχείλιου έρπητα, γιατί μπορεί να μολύνουμε τα δάχτυλα μας με τον ιό και την περιοχή του επιχείλιου έρπητα με άλλα μικρόβια. Επίσης, οι γυναίκες δεν πρέπει να χρησιμοποιούν προϊόντα μακιγιάζ στα χείλη ή το πρόσωπό τους.

Μετάδοση

Η μετάδοση του επιχείλιου έρπητα από άτομο σε άτομο, γίνεται κυρίως όταν τα συμπτώματά του είναι σε έξαρση και υπάρχουν οι αλλοιώσεις με τη μορφή φυσαλίδων, αλλά μπορεί να υπάρξει μετάδοση του ιού ακόμα και όταν δεν υπάρχουν συμπτώματα. Η μετάδοση του γίνεται με την άμεση επαφή και κυρίως με το φιλί. Επίσης, είναι δυνατό να μεταδοθεί με το ποτήρι, τα σεντόνια, τις πετσέτες κ.λ.π. Η μετάδοσή του με τον αέρα δεν μπορεί να αποκλειστεί εντελώς, αλλά θεωρείται απίθανη, διότι ο έρπης δεν μπορεί να ζήσει για πολύ έξω από το κύτταρο.

Θεραπεία

Η επιβεβαίωση του ιού γίνεται με εξέταση αίματος, για την ανίχνευση των αντισωμάτων κατά του ιού. Χορηγούνται τοπικά αντισηπτικά και τόνωση του οργανισμού με βιταμίνες C και του συμπλέγματος B. Σε επίμονες καταστάσεις, χορηγούνται αναλγητικά, αντιβιοτικά, καθώς επίσης διάλυμα ή αλοιφή ιωδιωμένης πυριμιδίνης  0,1 % για επαλείψεις τρεις φορές την ημέρα. Όταν οι υποτροπές είναι πολλές, συνίσταται η καθημερινή λήψη αντιϊκής αγωγής, για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η σύνθεση των αντιϊκών φαρμάκων, περιλαμβάνει τις δραστικές ουσίες ακυκλοβίρη, φαμσικλοβίρη και βαλασικλοβίρη.

Πάντως σε κάθε περίπτωση, πρέπει να κόψουμε το κάπνισμα και να μην εκτιθέμεθα πολύ στον ήλιο.